Nhìn lại Windows 95 - phiên bản đã giúp định hình nên Windows mà chúng ta biết ngày nay

Vào ngày 24 tháng 8 năm 1995, Microsoft phát hành Windows 95. Đến nay, phiên bản hệ điều hành có ảnh hưởng lớn này đã được 28 tuổi. Đây không chỉ là phiên bản Windows đầu tiên đi kèm với Internet Explorer mà còn giới thiệu các yếu tố đã trở thành thiết yếu của Windows trong nhiều thập kỷ tới. Thậm chí cho đến ngày nay, bạn vẫn có thể cảm nhận được tác dụng của Windows 95 trên các sản phẩm của Microsoft.

Start Menu, Taskbar và Internet Explorer

Windows 95 đánh dấu sự ra mắt của menu Start và thanh tác vụ, được cho là hai tính năng mang tính biểu tượng nhất trong mọi bản phát hành Windows, ngay cả khi chúng đã thay đổi đáng kể qua nhiều năm. Trên thực tế, khái niệm máy tính như chúng ta biết đã được giới thiệu từ Windows 95 vì bản phát hành này cũng bổ sung khả năng tạo đường link đến các ứng dụng trên màn hình chính.

Thanh tác vụ cung cấp cho người dùng một cách mới để quản lý các cửa sổ đang mở qua các biểu tượng dưới màn hình, cho phép người dùng chuyển đổi giữa các cửa sổ bằng cách nhấp vào biểu tượng của chúng, cũng như thu nhỏ và khôi phục chúng dễ dàng hơn. 

Thanh tác vụ ban đầu không bao gồm những thứ như các mục được ghim hoặc nhóm cửa sổ, nhưng cơ bản nó vẫn tương tự như những gì chúng ta biết ngày nay. Nó thậm chí còn bao gồm các cài đặt như điều khiển âm lượng ở góc dưới bên phải.

Mặt khác, Start Menu đã trở thành bệ phóng cho các ứng dụng và công cụ trên PC của bạn. Nó giúp việc tìm thấy tất cả các phần mềm được cài đặt trên máy tính trở nên dễ dàng hơn. Vào thời điểm đó, Start Menu khá khác biệt, chỉ cung cấp cho bạn menu điều hướng đến các chương trình và tài liệu trên PC của mình. Các phiên bản sau này sẽ giới thiệu một khu vực chứa các chương trình được sử dụng phổ biến nhất của bạn cũng như khả năng ghim và sắp xếp lại các mục.

Tất nhiên, một điểm nổi bật lớn khác của Windows 95 là lần đầu tiên giới thiệu Internet Explorer, mặc dù không phải ngay lập tức khi hệ điều hành ra mắt. Internet Explorer 1.0 là một phần của gói tiện ích bổ sung. Sau đó, với bản cập nhật  Windows 95 OEM Service Release 1, Microsoft bắt đầu tích hợp Internet Explorer 2.0, vốn vẫn dựa trên trình duyệt Spyglass Mosaic. 

Với OEM Service Release 2, Internet Explorer 3.0 đã được phát triển riêng và cuối cùng trở thành trình duyệt phổ biến nhất trên thế giới trước khi rơi vào tình trạng mù mờ và bị thay thế bằng Microsoft Edge.

Windows 95 không chỉ có thế. File Explorer, Control Panel và các tính năng như AutoRun đều được giới thiệu cùng với hệ điều hành này.

Kết nối MS-DOS và Windows NT lại với nhau

Windows 95 cũng đáng chú ý vì đây là phiên bản Windows đầu tiên loại bỏ sự phân biệt giữa MS-DOS và Windows NT cho người dùng cuối. Windows ra đời như một GUI (giao diện người dùng) cho MS-DOS, nhưng sau này, công ty đã phát triển một kernel mới có tên Windows NT (ban đầu là viết tắt của New Technology). Tuy nhiên, do vấn đề tương thích, Microsoft đã phát hành một số phiên bản Windows có cả hai phiên bản MS-DOS và Windows NT.

Windows 95 đã thay đổi điều này bằng cách kết hợp MS-DOS và Windows NT, cho phép người dùng chạy các ứng dụng 16 bit trong hệ điều hành 32 bit. Người dùng cũng có thể khởi động thẳng vào MS-DOS và bỏ qua hoàn toàn giao diện Windows 95.

Windows 95 đặt nền móng cho Windows mà chúng ta biết ngày nay

Mặc dù có thể nói rằng mọi bản phát hành Windows đều đặt nền móng cho các bản phát hành trong tương lai ở một mức độ nào đó, nhưng Windows 95 quan trọng hơn vì giới thiệu một số khái niệm thiết yếu nhất của HĐH, như thanh tác vụ và Start Menu.

Ngày nay, khó có thể tưởng tượng một hệ điều hành thiếu những yếu tố này, ở một mức độ nào đó, chúng ta có thể thấy chúng ngay cả trên các nền tảng cạnh tranh như các bản phân phối dựa trên Linux, macOS và thậm chí cả Android. Ngoài ra, Windows NT kernel  vẫn là cốt lõi của Windows 11 ngày nay, vì vậy rõ ràng Windows 95 đã đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình hệ điều hành mà chúng ta biết và yêu thích.